Mechanik z odwiedzinami u Black Hawka

Późnym popołudniem 3 października 1993r. w bazie amrykańskich oddziałów Delta Force i Rangers w Somalii na hasło "Irene!!!" kilkudziesięciu żołnierzy wsiada do śmigłowców Little Bird i Black Hawk. Piloci uruchamiają silniki, rozlega się charakterystyczny dzwięk łopat wirników, lecą do centrum Mogadiszu... - te sceny z hollywoodzkiego hitu Ridleya Scotta "Black Hawk down" zna każdy miłośnik kina. Nie każdy jednak wie, że już od 10 lat tytułowe Black Hawki produkowane są w Mielcu - wprawdzie nie w znanej z filmu wersji UH-60M lecz s70i - przeznaczonej dla odbiorców zagranicznych. Nasi uczniowie mieli okazję zobaczyć, jak powstają te śmigłowce.
W PZL-Mielec meldujemy się o 09.00 rano. Po krótkim przedstawieniu historii zakładu przez naszego przwodnika i szkoleniu FOD udajemy się na halę produkcyjną. Oprócz Black Hawków wytwarzane i serwisowane są tutaj samoloty transportowe M-28 Skytruck, które pod nazwą M-28 Bryza używane są także przez polskie wojsko. Przechodzimy przez cały cykl powstawania samolotu - od arkusza blachy po halę montażu finalnego, gdzie samolot zaczyna wyglądać jak... samolot - po drodze to tylko podzespoły, nity, elementy poszycia... i tysiące innych części. W oczy rzuca się dbałość o bezpieczeństwo i jakość - dwa "słowa klucze" wyznaczające trendy współczesnego przemysłu lotniczego i decydujące o konkurencyjności danego samolotu na rynku lotniczym. Mamy okazję zapoznać się z budową Skytrucka, zadaniami, do których wykonywania został zaprojektowany, możemy także podglądnąć rozwiązania techniczne, które wykonywanie tych zadań ma usprawnić i ułatwić.

Po M-28 czas na śmigłowce. Przechodząc do hali Black Hawków mijamy wspomnienia świetności PZL- Mielec - An-2 i makietę PZL.37-Łoś. Każdy z nich ma swoje miejsce w historii polskiego lotnictwa, przy czym "Antek" pomimo upływu lat ciągle dopisuje do swojej części kolejne rozdziały.
Już na pierwszy rzut oka widać, że produkcja śmigłowców zorganizowana jest zupełnie inaczej niż ma to miejsce w przypadku Skytrucka. Na poszczególncyh stanowiskach zaobserwować można jak Black Hawk "rośnie" od motażu elementów podłogi po gotowy produkt i "próbę wody" czyli konrolę szczelności przedziału osobowego śmigłowca. W porównaniu ze stojącymi przed halą "Antkiem" i "Łosiem" widać także jak zmieniło się lotnictwo na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Kilometry przewodów elektrycznych i światłowodów, szklane ekrany kokpitu w miejscu zegarów, komputery zarządzające dzisiątkami systemów od stabilizacji toru lotu po sterowanie pracą silników i przekładni - to widać gołym okiem. Zaawansowane technologicznie elementy s70i jak kompozytowe łopaty wirnika czy dwa 1500-konne silniki skrywają w sobie to, czego nie widać - setki tajemnic przemysłowych z zakresu materiałoznawstwa, metalurgii i wielu innych dziedzin.
Koniec wizyty - wychodząc mijamy stojące miedzy zakładowymi budynkami kolejne pomniki mieleckiej historii i historii polskiego lotnictwa wojskowego - Lima-5 i Iskrę. Podobnie jak w przypadku "Antka" i "Łosia" - gdy jeden z nich pozostaje już tylko wspomnieniem tak TS-11 Iskra ciągle służy naszym lotnikom. Z wielu typów samolotów produkowanych w tych zakładach chcieliśmy zobaczyć jeszcze M-15 Belfegor - niestety, w mieleckiej fabryce nie ostał się żaden z produkowanego tu niegdyś jedynego na świecie odrzutowego samolotu rolniczego, którego nazwa niezwykle trafnie odzwierciedlała jego wygląd... - to także jeden z najbrzydszych samolotów w historii lotnictwa :-)
Z produkcji przenosimy się na użytkowanie statków powietrznych - w naszym przypadku do siedziby firmy "Royal Star". Firma zajmuje się głównie kształceniem przyszłych pilotów oraz naprawami i bieżącą obsługą samolotów - ...i to interesuje nas najbardziej. W hangarze uczniowie mogli zobaczyć pracę mechaników lotniczych oraz poznać wymagania stawiane osobom wykonującym ten zawód - zawód, a o pracy w którym marzy każdy z nich.
Poniżej prezentujemy zdjęcia z wizyty i rzecz jasna z hali produkcyjnej Black Hawka nie możemy fotek udostępniać publicznie. Trzeba więc tam być i to widzieć.